Ντισάν, Μαρσέλ

Ντισάν, Μαρσέλ
(Marcel Duchamp, Μπλενβίλ 1877 – Νεϊγί, Παρίσι 1968). Γάλλος ζωγράφος. Συγκαταλέγεται μαζί με τον Φρανσίς Πικαμπιά ανάμεσα στους κυριότερους εκπροσώπους του κινήματος νταντά (ντανταϊσμός). Από τα πέντε αδέλφια του άλλοι τρεις ήταν γνωστοί καλλιτέχνες, ο γλύπτης Ντισάν-Βιγιόν και οι ζωγράφοι Ζακ Βιγιόν και Σουζάνα Ντισάν. Ο Ν. άρχισε ζωγραφίζοντας γελοιογραφίες για τον Courrier francais και δημιούργησε για προσωπική του ευχαρίστηση μερικούς πίνακες κατά τον τρόπο των ιμπρεσιονιστών, «περισσότερο –όπως ο ίδιος έγραφε– για να κατανοήσει πώς εργάζονταν». Ένας πίνακάς του με τίτλο Γυμνό που κατεβαίνει μια σκάλα, που εκτελέστηκε το 1912 και παρουσιάστηκε το επόμενο έτος στη Νέα Υόρκη, τον έκανε ξαφνικά διάσημο. Στο έργο αυτό, ένας ανθρώπινος σκελετός, επαναλαμβανόμενος πέντε φορές, κινείται σε μια ελικοειδή σκάλα με εκπληκτικό ρυθμό και δυναμισμό, σημειώνοντας μια στροφή στην ιστορία του κυβισμού, καθώς η ανάλυση της σχέσης μορφής και χώρου γίνεται πολυπλοκότερη με την αναζήτηση της κίνησης. Από την άποψη αυτή, ο πίνακας παρουσιάζει αναλογίες με τον φουτουρισμό. Η συνάντηση του Ν. μετον Πικαμπιά το 1917 και η στενή φιλία μαζί του ήταν σημαντικά γεγονότα της ζωής του. Στη Νέα Υόρκη και στη Ζυρίχη οι δύο φίλοι αποτέλεσαν το κέντρο της κίνησης νταντά. Από το 1915 έως το 1923 ο Ν. εργάστηκε στον πίνακα Η νεόνυμφη γυμνώνεται από τους εργένηδες θαυμαστές της, κατασκευασμένο επάνω σε γυαλί με κομμάτια κασσίτερου και ερμηνευόμενο από τον καλλιτέχνη ως μυστικομηχανική εποποιία της ερωτικής επιθυμίας. Για το ίδιο έργο ο Αντρέ Μπρετόν είπε ότι θυμίζει «ανθρώπινο έρωτα όπως θα μπορούσε να φανεί σε ένα oν από άλλο πλανήτη που δεν καταλαβαίνει τίποτε». Ο Ν., που έζησε πολλά χρόνια στη Νέα Υόρκη, σταμάτησε λίγο αργότερα να ζωγραφίζει, έχοντας την πεποίθηση ότι το πρώτο καθήκον ενός καλλιτέχνη είναι να μην επαναλαμβάνεται. Ο ίδιος ανακάλυψε τα λεγόμενα «έτοιμα», δηλαδή τα κοινά αντικείμενα στα οποία μια απλή επέμβαση του καλλιτέχνη μπορεί να δώσει πραγματική ποιητική αξία. Ολόκληρο το έργο του σχεδόν βρίσκεται συγκεντρωμένο σύμφωνα με την επιθυμία του σ’ ένα μουσείο στη Φιλαδέλφεια. «Γυμνό που κατεβαίνει μια σκάλα, αρ. 1» (1912). Ο Γάλλος ζωγράφος υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους εκπρόσωπους του κινήματος νταντά (Φιλαδέλφεια, Μουσείο Τέχνης).

Dictionary of Greek. 2013.

Игры ⚽ Поможем решить контрольную работу

Look at other dictionaries:

  • Ντυσάν, Μαρσέλ — Βλ. λ. Ντισάν, Μαρσέλ …   Dictionary of Greek

  • ντανταϊσμός ή νταντά — Πρωτοποριακό λογοτεχνικό και καλλιτεχνικό κίνημα που εμφανίστηκε ως ανταρσία εναντίον των πολιτιστικών και κοινωνικών συμβατικοτήτων και –λιγότερο ή περισσότερο κατηγορηματικά– εναντίον του πολέμου. Ο γαλλικός όρος dada παρμένος από την παιδική… …   Dictionary of Greek

  • κινηματογράφος — Μέσο έκφρασης και παρουσίασης, το οποίο χρησιμοποιεί την τεχνική της αποτύπωσης ακίνητων εικόνων σε φιλμ και της προβολής τους σε οθόνη, μέσω τεχνικών διαδικασιών, οι οποίες δημιουργούν την ψευδαίσθηση της κίνησης. Τα κύριαφαινόμενα που συντελούν …   Dictionary of Greek

  • πρωτοπορία — Ο όρος αναφέρεται γενικά σε λογοτεχνικά και καλλιτεχνικά κινήματα που καινοτομούν τόσο στο περιεχόμενο, όσο και στη μορφή. Στον 19o αι. η π. (avant garde) είχε έννοια πολιτική και σήμαινε τα ρεύματα και τις ομάδες της Aριστεράς. Μόνο στις αρχές… …   Dictionary of Greek

  • υπερρεαλισμός ή σουρεαλισμός — Λογοτεχνικό και καλλιτεχνικό πρωτοποριακό κίνημα του προηγούμενου αιώνα. Διακρίνεται από τα άλλα πρωτοποριακά κινήματα για την τάση να παρουσιάζεται ως ολοκληρωμένο σύστημα ιδεών και αρχών, η ουσία του οποίου δεν περιορίζεται μόνο στη λογοτεχνική …   Dictionary of Greek

  • κολάζ — (γαλλ. collage). Όρος της ζωγραφικής που χρησιμοποιείται σήμερα διεθνώς για τα έργα των καλλιτεχνών οι οποίοι, αντί να μεταχειρίζονται μόνο χρώματα, επικολλούν ετερογενή υλικά σε μία επιφάνεια (φωτογραφίες, έντυπα, γραμματόσημα, υφάσματα,… …   Dictionary of Greek

  • Κάλντερ, Αλεξάντερ Σάντι — (Alexander Sandy Calder, Φιλαδέλφεια 1898 – Νέα Υόρκη 1976). Αμερικανός γλύπτης. Έλαβε το πτυχίο του μηχανικού το 1919 από το πανεπιστήμιο του Νιου Τζέρσεϊ και στη συνέχεια παρακολούθησε μαθήματα στην Ένωση Σπουδαστών Τέχνης, την περίοδο 1923 26 …   Dictionary of Greek

  • Ντε Κούνινγκ, Βίλεμ — (Willem de Kooning, Ρότερνταμ 1904 – 1997). Αμερικανός ζωγράφος ολλανδικής καταγωγής. Σε ηλικία δώδεκα ετών άρχισε τη μαθητεία του στο Ρότερνταμ σε μια εταιρεία ζωγράφων και διακοσμητών. Σπούδασε ταυτόχρονα στην Ακαδημία Καλών Τεχνών των… …   Dictionary of Greek

  • Πέβσνερ Αντουάν — (Pevsner, Antoine, Ορέλ 1886 – Παρίσι 1962). Γάλλος γλύπτης ρωσικής καταγωγής, εγκατεστημένος στο Παρίσι από το 1923. Μετά τις σπουδές του στις ακαδημίες του Κιέβου και της Πετρούπολης, ακολούθησε τα πιο πρωτοποριακά ευρωπαϊκά ρεύματα και δέχτηκε …   Dictionary of Greek

  • Πικαμπιά, Φρανσί — (Picabia, Παρίσι 1879 – 1953). Γάλλος ζωγράφος. Ισπανικής καταγωγής (το πραγματικό του όνομα ήταν Φρανθίσκο Μαρτίνεθ δε Πικάμπια δε λα Τόρε), σπούδασε στο Παρίσι στη Σχολή Καλών Τεχνών και στη Σχολή Διακοσμητικών Τεχνών και παρουσιάστηκε για… …   Dictionary of Greek

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”